Blussystemen voor commerciële keukens

Oorspronkelijke titel: Löschsysteme für den Schutz von Einrichtungen in gewerblichen Küchen*

Door: Dipl-Ing. Herbert Schmermund en Dipl.-Ing. Hendrik Rudolph

De hier besproken vaste keukenblussystemen zijn speciaal bedoeld voor het blussen van brandende keukenapparaten die met vet zijn gevuld, zoals frituurpannen, kantelbare koekenpannen of wokken en worden gebruikt in voornamelijk commerciële keukens of bij cateringbedrijven.

Tegenwoordig valt ook andere apparatuur, zoals houtskool- en gasbarbecues of grillplaten, onder deze richtlijnen.

In het verleden werd onder andere de zeer algemene VdS 2807: 1999 toegepast als richtlijn voor het ontwerp van vaste keukenblussystemen. Een herziening was daarom dringend noodzakelijk. Vanaf 2018 is met de medewerking van VdS een nieuwe EN 17446-norm ontwikkeld voor brandblusinstallaties in commerciële keukens en is deze voor het eerst gepubliceerd in november 2021.

Als volgende stap heeft VdS nu zijn VdS 2807-richtlijnen grondig herzien en voor het eerst gepubliceerd in mei 2024. Het uitgangspunt was dat de testvereisten van de geldende huidige normen meegenomen zouden worden. Ook zijn testprincipes voor componenten toegevoegd, die in de EN 17446 ontbraken en zijn enkele systeemeisen nauwkeuriger gedefinieerd. Bovendien zijn de eisen van DIN EN 16282-7:2017+A1:2021 voor de installatie en werking van vaste brandblussystemen in commerciële keukens eveneens in de herziening van de VdS 2807-richtlijnen meegenomen.

Volgens DIN EN 16282-7 vormen alle kooktoestellen die werken met olie en/of vet, evenals ventilatieplafonds, afzuigkappen en luchtafvoerkanalen die zijn aangesloten op hetzelfde afvoerkanaal, een potentieel brandgevaar. Dit geldt ongeacht de hoeveelheid olie of vet die gebruikt wordt in het kookproces. Bovendien is bepaald dat alle onderdelen van het brandblussysteem worden getest door een onafhankelijk testcentrum. Het brandblussysteem moet door een geaccrediteerd testcentrum worden goedgekeurd.

Een plus in veiligheid

Een belangrijk principe van de nieuwe VdS-richtlijnen is het creëren van een uitgebreide testnorm voor blussystemen in commerciële keukens. Dit omvat niet alleen het testen van de gehele functionaliteit van de systemen, maar ook het testen van de individuele componenten op operationele veiligheid en effectiviteit. Dit moet ervoor zorgen dat de geïnstalleerde blussystemen zelfs onder de moeilijkste omstandigheden vele jaren blijven functioneren zoals bedoeld.

Met betrekking tot de bluswerking, d.w.z. brandtests en testen van de blusmiddelverdeling, zijn dezelfde scenario’s vereist als in EN 17446. De blussystemen die bij de brandtests ingezet worden, moeten echter extra veiligheidsvoorzieningen hebben. De testopstelling is bijvoorbeeld zo geconfigureerd dat de sproeier in het blussysteem 20% minder blusmiddel afgeeft dan voorgeschreven in de systeemhandleiding van de fabrikant van het blussysteem. Deze reserve is bedoeld om ervoor te zorgen dat blussucces gegarandeerd is, zelfs onder niet altijd optimale omstandigheden bij dagelijks gebruik.

De sproeiers die gebruikt worden in de brandtests zijn in het VdS laboratorium getest op hun werking. Dit biedt de zekerheid dat de testmonsters dezelfde prestatiekenmerken hebben als sproeiers uit de serieproductie.

Testen van onderdelen

Bij het selecteren van de systeemcomponenten spelen de ervaringen van het VdS laboratorium een belangrijke rol. Het laboratorium beschikt over bijna alle, voor actieve brandbeveiliging belangrijke testfaciliteiten voor systeemcomponenten. Dankzij de tientallen jaren ervaring kan VdS de bijbehorende tests gericht uitvoeren.

De nieuwe VdS 2807 richtlijnen voorzien voor een hele reeks componenten in testvereisten met een gespecificeerde testnorm, dit in tegenstelling tot de EN 17446. Het vaak individueel opgestelde testplan bevat de belangrijkste functionele en veiligheidsrelevante tests en de bijbehorende omgevingstests.

Bij de keuze van de tests worden de speciale bedrijfsomstandigheden, die voorkomen in commerciële keukens, meegenomen zoals warmte en het gebruik van oliën, vetten en reinigingsmiddelen.
Het testen van componenten van andere brandblussystemen heeft als voordeel, dat reeds door VdS-goedgekeurde componenten ook in keukenblussystemen ingezet kunnen worden, zonder deze opnieuw te hoeven testen.

Sproeiers, bijvoorbeeld, die vergelijkbaar zijn met open watermistmonden en die een vloeibaar blusmiddel fijn verstuiven, worden getest in overeenstemming met de richtlijn VdS 3100-46. Echter, omdat dergelijke keukenbeschermingssproeiers meestal een blusmiddel gebruiken dat speciaal ontwikkeld is voor vetbranden (die in een relatief korte tijd de brand blussen door een gasdichte schuimdeken te vormen en het vet te koelen), kan bijvoorbeeld het aantal vermogensmetingen van de sproeier (verificatie van de K-factor) aanzienlijk worden verminderd.

Branddetectie

De juiste selectie en opstelling van de branddetectie-elementen is van cruciaal belang in de keukenbeveiliging. Warmtestraling of hete dampen mogen niet tot valse alarmen leiden. In alle gevallen moeten branden snel worden gedetecteerd om het risico te beheersen. Dit betreffen mogelijke brandbronnen zoals kooktoestellen, vetkanalen, de afzuigkap, afzettingen achter aerosolafscheiders en in luchtafvoerkanalen of, indien van toepassing, in het hoge kanaalgebied van een afzuigventilator.

Met de minimumspecificaties in de nieuwe VdS 2807, die betrekking hebben op de plaatsing en de eisen voor branddetectie-elementen, moet een snelle activering van het keukenbrandblussysteem in werking worden gezet. Dit voorkomt een potentiële verspreiding van brand naar andere gebieden. Over het algemeen zijn blussystemen zowel automatisch als handmatig te ontgrendelen.

VdS 2093 versus VdS 2807

De EN 17446 verbiedt het gebruik van slangen als ze blootstaan aan vuur. Maar bijvoorbeeld volgens de VdS 2093 in blusgassystemen voor de bescherming van eigendommen, mogen slangen wel worden gebruikt in het leidingnetwerk van de sproeier, mits ze gemaakt zijn van brandwerende materialen (bijvoorbeeld van een roestvrijstalen draadvlecht) en aan een druk-warmteproef bij 600°C volgens EN 12094-8 zijn onderworpen.

Dit betekent dat slangen volgens de VdS 2807 onder de bovengenoemde omstandigheden in de beschermde ruimte ingezet mogen worden, waar montage van vast leidingwerk niet mogelijk of ongewenst is.

Brandproeven

Zoals hierboven al is vermeld, worden als bewijs van bluseffectiviteit de testscenario’s van de EN 17446 gebruikt. Deze testen zijn toepasbaar op een hele reeks mogelijke brandgevaren in de horeca en cateringindustrie, van de klassieke friteuses tot houtskoolgrills. Interessant genoeg worden ook echte steaks als brandstof (en sproeischaduwen) gebruikt in het brandscenario met betrekking tot de afzuigkap en de luchtafvoerkanalen.

Een belangrijk uitgangspunt voor alle tests zijn de specificaties in de systeemhandleiding van de fabrikant, waarin alle maximale en minimale beschermingsdoelstellingen en afmetingen zijn gedefinieerd, inclusief de minimale en maximale afstanden tussen de gebruikte sproeiers en het kooktoestel.

De specificaties uit de systeemhandleiding worden vervolgens toegepast tijdens de blustests, waarbij de sproeier op een gedefinieerde minimale en maximale afstand wordt ingesteld. Vervolgens moet, naast het binnen één minuut blussen en afkoelen van het vet (specificatie voor frituurpannen: géén herontsteking binnen 20 minuten), het blusmiddel geen brandende oliedruppels uit de frituurpan spuiten om zo alsnog uitbreiding van de brand te veroorzaken.

Afhankelijk van de uitgevoerde VdS brandtests met friteuses, kunnen deze succesvolle blustests gedeeltelijk op andere – nu nieuwe – brandrisico’s worden toegepast, zoals grillplaten, kookplaten, elektrische of gasbarbecues, barbecues en wokken.

Blik over de plas

De definitie van de brandtestscenario’s in EN 17446 komt in grote lijnen overeen met de Amerikaanse testnorm UL 300, brandblussystemen voor bescherming van commerciële kookapparatuur. Dit resulteert in verschillende voordelen:

• Gedurende vele jaren beproefde testprocedures voor de brandscenario’s (de eerste versie van UL 300 dateert uit 1994).
• Een bijna wereldwijd vergelijkbaar testniveau voor het testen van bluseffectiviteit.
• Met een gezamenlijk uitgevoerde classificatie door UL en VdS, kunnen de tests gelijktijdig uitgevoerd worden om zo de hoge brandweerkosten te reduceren.

Als de brandtesten gezamenlijk worden uitgevoerd met UL en VdS, moeten alleen de bovengenoemde met VdS overeengekomen veiligheidsmaatregelen van de testblussystemen in acht worden genomen.

Samenvatting

Met de nieuwe VdS 2807 is nu een uitgebreide basis beschikbaar voor het testen van blussystemen voor de bescherming van commercieel gebruikte keukens.

Verzekeraars en exploitanten van commerciële keukens kunnen er zeker van zijn dat deze richtlijnen voldoen aan de hoogste normen en in geval van nood levens en eigendommen beschermen.

Over het algemeen is deze nieuwe versie van de VdS-richtlijnen een belangrijke vooruitgang op het gebied van keukenbescherming. Door rekening te houden met de nieuwste technologieën en bevindingen uit brandtests, stelt VdS normen voor de effectiviteit en betrouwbaarheid van blussystemen in commerciële keukens.

* Bron: S+S report 3/2024

CFPA Richtlijn voor brandveiligheid in restaurants (CFPA-E No 09:2023 F)

VdS Nederland stelt daarnaast de CFPA richtlijn ‘Fire safety in restaurants’ beschikbaar. Deze internationale (Engelstalige) richtlijn gaat over brandveiligheid in restaurants, hotels, bedrijfskantines, verzorgingshuizen en woonhuizen en is bedoeld voor degenen die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid in restaurants. Maar ook voor reddingsdiensten, adviseurs, veiligheidsbedrijven, etc. enz..

Deze CFGPA richtlijn is gratis beschikbaar en kunt u via onderstaande link aanvragen. U ontvangt dan het exemplaar van de Guideline als PDF-bestand (963 kB) in uw mailbox).