De noodzaak van periodieke leidinginspecties - Verouderingsproces in watervoerende blussystemen
Regelmatig onderhoud, dat adviseren wij om de goede werking van een blusinstallatie te waarborgen. Naast het preventief vervangen van onderdelen, kunnen er tijdens het periodieke onderhoud en het testen ook operationele technische gebreken naar voren komen.
Maar de sprinklers en het leidingnet worden alleen van buiten op het oog beoordeeld. Schade binnen in het systeem kan echter voor problemen zorgen en de betrouwbare werking beïnvloeden. En dat is van buitenaf niet zichtbaar!
Leidingwerk: het verschil tussen droge en natte systemen
Tientallen jaren ervaring heeft ons geleerd dat er grote verschillen zitten tussen “droge” en “natte systemen”.
De invloed van lucht/zuurstof, restwater en/of condens zijn een belangrijke veroorzaker van corrosie in droge systemen. Een ander veel voorkomend probleem is het afschot in een droge installatie om een goede drainage te garanderen. Deze vorm van corrosie komt maar zeer zelden voor bij natte system door de afwezigheid van zuurstof.
Corrosie in leidingen wordt veelal veroorzaakt door:
• Te weinig afschot
• Onvoldoende drainage van de leidingen en/of te weinig mogelijkheden
• Matige kwaliteit van de leidingen
• Matige kwaliteit van het water
Leidinginspecties na 25, respectievelijk 12,5 bedrijfsjaren
Het verouderingsproces wordt veroorzaakt door de toegepaste materialen, de (atmosferische) omgevingsfactoren en het gebruik. Dit is van invloed op de levensduur van een watervoerende blusinstallatie.
Iedere norm of richtlijn geeft aan dat er gedurende de levensduur van de installatie inwendig onderzoek van de leidingen en het testen van de sprinklers moet plaatsvinden.
De VdS 2091 richtlijn voor “Erhaltung der Betriebsbereitschaft von Wasserloschanlagen” * geeft gedetailleerd weer wat er wanneer door wie en hoe moet worden getest en beoordeeld. VdS stelt dat droge systemen iedere 12,5 jaar en natte systemen iedere 25 jaar inwendig moeten worden onderzocht.
Een leidinginspectie gebeurt aan de hand van willekeurige steekproeven. Afhankelijk van het type en grootte van het systeem onderzoeken wij tijdens een leidinginspectie een aantal leidingen en sprinklers. De scope en het proces van de inspectie zijn beschreven in de VdS 2091*.
Bij natte systemen met minder dan 10 groepen omvat de steekproef 1 sectie. Bij droge systemen wordt iedere sectie onderzocht.
De leidingen worden gewoonlijk endoscopisch (inwendig) en ultrasoon (wanddikte) onderzocht. Maar het kan bij hoge uitzondering nodig zijn om delen van leidingen te verwijderen en in een laboratoriumomgeving verder te onderzoeken.
Belangrijkste doel van het onderzoek is om vast te stellen of er corrosie en/of afzettingen aanwezig zijn, die de eigenschappen van de leidingen zo nadelig beïnvloedt, dat de sprinkler zijn werk niet of onvoldoende kan doen. Afhankelijk van de situatie kan besloten worden om het leidingwerk extra door te spoelen of extra maatregelen te nemen ter voorkoming van problemen in de toekomst.
De Nederlandse NEN EN 12845 + 1073 vereist in appendix K alleen een interval van 25 jaar. Met de komst van Technisch Bulletin 80 is een inwendige leidingcontrole geïntroduceerd met een onderzoeksinterval van maximaal 15 jaar. Procedures over wijze van testen en controleren zijn nog maar minimaal aanwezig.
Meting van wanddikte
De minimale wanddikte van de leidingen is vastgelegd in de DIN 2413. Wanneer de wanddikte te dun dreigt te worden, is het noodzakelijk om de leidingen, of in het ergste geval het hele leidingnet, te vervangen. De meting van de wanddikte voeren wij altijd standaard uit bij leidinginspecties.
Inspectie van de sprinklers
Inspectie van de sprinklers vindt in eerste instantie visueel plaats. Zijn er afwijkingen, die de goede werking van de sprinkler zullen belemmeren? Bijvoorbeeld sprinklers, die beschadigd zijn met verf, verbogen zijn of een beschadigde glasbulb of soldeerverbinding hebben? Vanzelfsprekend moeten deze sprinklers worden vervangen in de installatie.
De geselecteerde sprinklers gaan naar het laboratorium om verder onderzocht te worden. Hiervoor wordt een minimum van 20 sprinklers aangehouden. Om de proefneming zo waarheidsgetrouw uit te voeren, geven wij er de voorkeur aan de sprinklers te ontvangen zoals ze aanwezig zijn in de installatie. Dus met stof, vettigheid, corrosievorming, etc.
Conclusies
Over de afgelopen 10 jaren hebben wij grote hoeveelheden gegevens verzameld, die bijzonder waardevol zijn gebleken bij het handhaven van de standaards.
– Sprinklers:
Tijdens de 25 / 12,5 jaren inspecties in Duitsland blijkt dat ca. 95% van alle defecten bij sprinklers onderverdeeld kunnen worden in de volgende 4 types:
1. K-factor 10 – 30 % verminderd
2. Verstoord sproeipatroon
3. K-factor meer dan 30 % verminderd
4. Sprinkler opent niet
Bijna de helft van alle defecte sprinklers vertoont een afwijking in de K-factor van 10 – 30 %, hoofdzakelijk veroorzaakt door afzetting. Er zijn echter ook afwijkende sprinklers waar geen afzetting heeft plaats gevonden. De oorzaak van deze afwijking kan worden gevonden in het feit dat ca. 30 jaar geleden de toleranties niet op het huidige niveau lagen.
Volgens de VdS richtlijnen dienen alle sprinklers ouder van 50 jaar vervangen te worden door nieuwe sprinklers.
– Het leidingwerk
Het leidingwerk van natte systemen zijn over het algemeen in betere staat dan het leidingwerk van droge systemen. De statistieken geven dit duidelijk aan. Vaste residuen, veroorzaakt door corrosie, reduceren de diameter van de leidingen, waardoor de capaciteit af neemt. Daarbij kan het voorkomen dat loszittende ophopingen samen een grotere afname of zelfs een verstopping veroorzaken.
– Defecten:
Meer dan de helft van de onderzochte sprinklersystemen gaven geen aanleiding tot verdere maatregelen. De corrosie wordt namelijk niet erger als er geen verandering meer plaatsvindt in de bestaande situatie. Maar dat kan veranderen, bijvoorbeeld door de invloed van zuurstof bij het verversen van het water.
Uit de resultaten blijkt dat een droge installatie na 12,5 jaar veelal in een slechtere staat verkeert dan een 25 jaar oude natte installatie.
Geïnteresseerd?
Meer weten over het leidinginspecties? Kijk hier wat VdS Nederland voor u kan betekenen op het gebied van leidinginspecties en vraag vrijblijvend een offerte aan. Of neem contact met ons op voor meer informatie.
